اثر‌شناسی بدرالزمان قریب

 

کتاب انگلیسی

Badr al-Zaman Gharib, Analysis of the Verbal System in the Sogdian Language (Tehran‏‫:‫Centre for the Great Islamic Encyclopedia, Centre for Iranian and Islamic Studies‏‫, 2018).

 

کتابهای فارسی

یوهانس فریدریش، زبانهای خاموش، ترجمۀ یدالله ثمره و بدرالزمان قریب (تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1365).

داستان تولد بودا به روایت سغدی، تحقیق و ترجمۀ بدرالزمان قریب (بابل: نشر آویشن، 1371).

فرهنگ سغدی: سغدی-فارسی-انگلیسی، ویراستۀ احمد منصوری (تهران: فرهنگان، 1374).

روایتی از تولد بودا: متن وسنتره جاتکه، تحقیق و ترجمۀ بدرالزمان قریب (تهران: اسطوره، 1384).

پژوهشهای ایرانی باستان و میانه: مجموعه مقالات، به کوشش محمد شکری فومشی (تهران: طهوری، 1386).

مطالعات سغدی: مجموعه مقالات،  به کوشش محمد شکری فومشی (تهران: طهوری، 1386).

مقالات فارسی

”کتیبه‌ای به خط پهلوی در چین،“ مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال 14، شمارۀ 1 (1346-1345)، 76-70.

”کتیبۀ جدید خشایارشا،“ نشریۀ انجمن فرهنگ ایران باستان، سال 5، شمارۀ 1 (1346)، 14-31.

”کتیبۀ تازه‌یافتۀ خط میخی منسوب به خشایارشا،“ مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال 16، شمارۀ 1-2 (1347)، 1-28.

”طلسم باران از یک متن سغدی،“ نشریۀ انجمن فرهنگ ایران باستان، سال 7، شمارۀ ، (1348)، 97-109.

”قانون هم‌وزنی مصوت‌ها در زبان سغدی،“ مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال 23، شمارۀ 4 (1355)، 120-130.

”رستم در روایات سغدی،“ در شاهنامهشناسی (تهران: بنیاد شاهنامۀ فردوسی، 1357)، جلد 1، 44-53.

”سغدی‌ها و جادۀ ابریشم،“ ایرانشناخت، سال 5 (1367)، 247-281.

”عیسی از دیدگاه مانی،“ چیستا، سال 7، شمارۀ 8 (اردیبهشت 1369)، 1002-1003.

”صرف اسم در زبان سغدی،“ مجلۀ زبانشناسی، سال 7، شمارۀ 1 (1369)، 89-104.

”سغدی‌ها: آسیای میانه و جادۀ ابریشم،“ در یاد یار: مجموعه مقالات دربارۀ آسیای مرکزی، به کوشش مسعود مهرابی (تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372)، جلد 1، 1-21.

”نظام فعل در زبان سغدی،“ مجلۀ زبانشناسی، سال 10، شمارۀ 1 (1372)، 2-54.

”تأثیر هنری و فرهنگی سغدی‌ها بر ساکنان جادۀ ابریشم،“ میراث فرهنگی، شمارۀ 12 (1373).

”بلبل سغدی،“ چیستا، سال 12، شمارۀ 15 (1373)،  339.

”سخنی دربارۀ منوهمد روشن (بهمن روشن)، “ نامۀ فرهنگستان، سال 2، شمارۀ 4 (1375)، 6-16.

”بهشت نور بر چرم سفید،“ در یاد بهار: یادنامۀ دکتر مهرداد بهار، ویراستۀ علی‌محمد حق‌شناس، کتایون مزداپور و مهشید میرفخرایی (تهران: آگاه، 1376)، 723-357.

”سغدی‌ها وگسترش فرهنگ ایرانی،“ در س‍خ‍ن‍واره‌: پ‍ن‍ج‍اهوپ‍ن‍ج‌ گ‍ف‍ت‍ار پ‍ژوه‍ش‍ی‌ ب‍ه‌ ی‍اد دک‍ت‍ر پ‍روی‍ز ن‍ات‍ل‌خ‍ان‍ل‍ری‌، به کوشش ایرج افشار و هانس روبرت رویمر (تهران: توس، 1376)، 617-631.

”هفته در ایران قدیم: پژوهشی در هفتپیکر نظامی و نوشته‌های مانوی،“‌ نامۀ فرهنگستان، سال 3، شمارۀ 4 (1376)، 11-39.

”خدای دین مزدیسنان در یک متن مانوی،“‌ نامۀ فرهنگستان، سال 4، شمارۀ 2 (1377)، 21-26.

”پژوهشی پیرامون روایت سغدی داستان رستم،“ در مهر و داد و بهار: یادنامۀ استاد دکتر مهرداد بهار، به کوشش امیر کاووس بالازاده (تهران: ان‍ج‍م‍ن‌ آث‍ار و م‍ف‍اخ‍ر ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌، 1377)، 233-262.

”تحول وجه تمنایی به ماضی استمراری در زبان‌های ایرانی،“ در یادنامۀ دکتر احمد تفضلی، به کوشش علی‌اشرف صادقی (تهران: سخن، 1379)، 245-278.

”نوروز: جشن بازگشت به زندگی، جشن آفرینش و جشن تجلی عناصر فرهنگ مدنی،“ در مجموعه مقالات نخستین همایش نوروز (تهران: س‍ازم‍ان‌ م‍ی‍راث‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ ک‍ش‍ور، پ‍ژوه‍ش‍ک‍دۀ‌ م‍ردم‌ش‍ن‍اس‍ی‌، 1379)، 59-72.

”عدد پنج در اسطورۀ مانی،“ در سروش پیر مغان: یادنامه در باب جمشید سروشیان، به کوشش کتایون مزداپور (تهران: ثریا، 1381)، 1-5.

”تاریخچۀ گویش‌شناسی در ایران،“ در مجموعه مقالات نخستین هماندیشی گویششناسی ایران، به کوشش حسن رضایی باغ‌بیدی (تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه نشر آثار‏، 1381)، 473-484.

”خفتگان افسوس (اصحاب کهف) به روایت سغدی،“ در محققنامه: م‍ق‍الات‌ ت‍ق‍دی‍م‌ ش‍ده‌ ب‍ه‌ اس‍ت‍اد دک‍ت‍ر م‍ه‍دی‌ م‍ح‍ق‍ق‌، به اهتمام بهاءالدین خرمشاهی و جویا جهانبخش (تهران: س‍ی‍ن‍ان‍گ‍ار، 1381)، جلد 2، 1015-1019.

”سفرعلمی سن‌پترزبورگ (29 اردیبهشت-8 خرداد 1382/19-29 مه 2003)، “ نامۀ فرهنگستان، سال 6، شمارۀ 2 (1382) 227-237.

”گذشتۀ نقلی و بعید متعدی در سغدی و شباهت آنها با برخی از گویش‌های ایرانی نو،“ گویششناسی

(ضمیمۀ نامۀ فرهنگستان)، شمارۀ 2 (1383)، 54-65.

”تأثیر قانون بارتلمه بر ساختار فعل‌های زبان فارسی،“ زبانهای ایرانی (ضمیمۀ نامۀ فرهنگستان)، شمارۀ 1 (1384)، 4-25.

”رفع ابهام از دو واژۀ بهشت روشنایی یا اقلیم روشنایی در نسخۀ سغدی،“ زبانهای ایرانی (ضمیمۀ نامۀ فرهنگستان)، شمارۀ 1 (1384)، 97-109.

”آپادانا: ایوان،“ در جشننامۀ استاد دکتر محمد خوانساری، زیر نظر حسن حبیبی (تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نشرآثار، 1384)، 437-447.

”سغد ایران شرقی،“ در نامۀ ایران: مجموعه مقالهها، سرودهها و مطالب ایرانشناسی (تهران: اطلاعات، 1385).

”نقش سغدی‌ها در حفظ و گسترش فرهنگ ایرانی،“ گزارش فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شمارۀ 2 (بهار 1385)، 101-117.

”رودیگر اشمیت، کتیبه‌های فارسی باستان هخامنشی، 2009،“ نامۀ فرهنگستان، دورۀ 10، شمارۀ 3 (پاییز 1387)، 118-123.

”بم فروهشت،“ بخارا، شمارۀ 86 (اردیبهشت1391)، 184.

”بهاریه،“ نقد و بررسی کتاب تهران، شمارۀ  38  (بهار 1392)، 5.

برخی مقالات انگلیسی

“A Newly Found Old Persian Inscription,” Iranica Antiqua, 8 (1968), 54-69.

“Source Materials on Sogdiana,” Bulletin of the Iranian Culture Foundation, 1:1

(1969), 65-81.

“Persian Keshavarz ‘Agriculture’,” Studia Iranica, 23:1 (1994), 131-135.

“An Old Persian-Sogdian Isogloss,” in Memorial Jean de Menasce, ed. Philippe Gignoux and  Ahmad Tafazzoli  (Louvain: Impremerie orientaliste, 1974), 389-398.

“Old Iranian Roots gauz- and gaud- in Sogdian,” Acta Iranica, 1:4 (1995), 247-256.

“The Importance of the Numbers in Manichaean Mythology,” Name-ye Iran-e Bastan, 1:2 (2001-2002), 15-23.

“Sogdian Negative and Privative Prefixed,” in Iranica Selecta. Studies in Honour of Professor Wojciech Skalmowski on the Occasion of his Seventieth Birthday, ed. A.C. Tongerloo (Turnhout: Brepols Publishers, 2003), 73-77.

[1]برای تهیه این اثر‌شناسی از این منابع بهره برده‌ام: جشن‌نامۀ دکتر بدرالزمان قریب، به کوشش زهره زرشناس و ویدا نداف (تهران: طهوری، 1387)؛ امید قنبری (ویراستار)، زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر بدرالزمان قریب (تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1393)؛ نامۀ قریب: ویژهنامۀ گرامیداشت مقام علمی دکتر بدرالزمان قریب به مناسبت دهمین دورۀ جایزۀ افضلی پور و چهلمین سال تأسیس دانشگاه کرمان، به کوشش علیرضا هاشمی‌نژاد (کرمان: دانشگاه شهید باهنر کرمان، 1394)؛ بانویی میان زبان‌های خاموش: یادنامۀ دکتر بدرالزمان قریب، گردآوردۀ سمیه‌سادات هاشمی (تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران، 1397).