مطالب توسط ایران نامگ

آیا اصلاحات ارضی کار امریکا بود؟ معرفی دو سند بسیار باارزش دربارۀ اصلاحات ارضی ایران

احمد اشرف <Ahmad Ashraf <aa398@columbia.edu نویسنده و جامعه‌شناس و از ویراستاران ارشد دانشنامۀ ایرانیکا در مرکز ایران‌شناسی دانشگاه کلمبیا است. او در دانشگاه‌های تهران، پرینستون، کلمبیا و پنسیلوانیا جامعه¬شناسی و تاریخ اجتماعی ایران تدریس و در زمینه‌های زیر تحقیق کرده است: تحول تاریخی هویت ایرانی، مراتب اجتماعی در ایران پس از اسلام، مسائل ارضی و دهقانی […]

سعید یوسف: شاعری همیشه در راه

نسیم خاکسار <Nasim Khaksar < n.khaksar@yahoo.com در دانشسرای تربیت معلم اصفهان و همدان تحصیل کرده است. تا اولین بازداشتش در 1346، در روستاهای آبادان و بویر احمدی آموزگار بود. فعالیت‌های ادبی‌اش را در داستان‌نویسی از سال 1344 آغاز کرد. پس از انقلاب، مجبور به ترک وطن شد و در هلند اقامت گزید. در دهۀ 1990 برای […]

تأملی واژه‏شناسانه در تاریخ بیهقی

فاطمه جهان‌پور <Fatemeh Jahanpour <fjahanpour@gmail.com کارشناس ارشد فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، پژوهشگر و مدرس زبان‌ها، خطوط و ادیان ایران باستان و حوزۀ سکه‌شناسی است. چاپ وندیداد آستان قدس از جمله آثار اوست.‌ تاریخ بیهقی از جمله متون تاریخی-ادبی به زبان فارسی است که هر کس به فراخور حال و رای و دانش و ذوق و […]

ریشه‌شناسی نام زنان در شاهنامه فردوسی

یدالله منصوری <Yadollah Mansouri <mansouri.yadollah@yahoo.com (دانش‌آموختۀ دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران، 1381) دانشیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی و مدیر این گروه است. پیش‌تر پژوهشگر و عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بوده است. در کنار مقالات فراوان، برخی از تألیفات ایشان از عبارت است از بررسی ریشه‌شناختی افعال در زبان فارسی، […]

رستم‌کُشی یا سهراب‌کُشی؟ بررسی تطبیقی رمان موقرمز و داستان رستم و سهراب

  اعظم نیک‌خواه فاردقی <Azam Nikkhah-Fardaqi <azam_nikkhah@yahoo.com دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مدرس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی و ویراستار نشریه‌های علمی‌پژوهشی، کتب فارسی و انتشارات به‌نشر است. مقاله‌های ”تحلیل گفتمان انتقادی مکتوبات مولانا جلال‌الدین بلخی،“ ”بررسی تطبیقی پلئاس و ملیزاند مترلینگ و ’زال و رودابه‘ شاهنامه فردوسی“ و ”فراخوانی […]

نقش منازعات فرقه‌ای در انحطاط آل‌بویه

هوشنگ شکری <Hooshang Shokri <‌hooshangh.shokri@hotmail.com‌ پژوهشگر مستقل در حوزۀ عرفان، تاریخ، و آیین‌های جوانمردی ایران است. علاوه بر مقالات متعدد، برخی از آثار ایشان عبارت‌اند از آیین هوشنگ، پهلوانی و جوانمردی در ایران، عیاران، و آیین سلحشوری. علی رفیعی <Ali Rafiei <alirafee12@gmail.com دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و پژوهشگر تاریخ است. از جمله آثار ایشان، منازعات فرقه‌ای […]

سعید یوسف: شاعری از سرآمدان روزگار ما

رضا قنادان Reza Ghanadan، دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه لنکستر انگلستان، پیش از انقلاب استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، مدیرکل روابط فرهنگی و بین‌المللی آن دانشگاه بود. پس از انقلاب در دانشگاه‌های جورج‌تاون، واشنگتن و نیز کالج نُووا به تدریس مشغول بود. او که مسئولیت یکی از برنامه‌های انگلیسی آموزش و پرورش شهر واشنگتن […]

رویکرد نشریۀ عالم نسوان به مدرنیته و مسئلۀ حجاب در ایرانِ عصر رضاشاه

 عباس پناهی <panahi76@yahoo.com> عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ گیلان‌شناسی دانشگاه گیلان است.  مقدمه نشریات اسنادی تاریخی برای شناخت اوضاع اجتماعی زمان خود و زبان بیان تحولات و خواسته‌های رسمی و غیررسمی جامعه‌اند. بخشی از این تحولات آشکار و مستقیم از میان متون منتشرشده قابل بازخوانی است و بخشی دیگر را باید از میان حواشی متون و […]

آذرکیوان: زندگی، شخصیت، آراء، و داوری‌های دیگران درباره‌اش

 هوشنگ شکری <Hooshang Shokri <‌hooshangh.shokri@hotmail.com‌ پژوهشگر مستقل در حوزۀ عرفان، تاریخ، و آیین‌های جوانمردی ایران است. علاوه بر مقالات متعدد، برخی از آثار ایشان عبارت‌اند از آیین هوشنگ، پهلوانی و جوانمردی در ایران، عیاران، و آیین سلحشوری.   مقدمه           آذرکیوان (942-1027ق/1529-1312م) معاصر شاه‌عباس صفوی و اکبرشاه هندی بود؛ فردی با گرایشات اشراقی ایرانی و باورمند به […]

حضور شاهنامه فردوسی در متون تاریخی فارسی در عهد سلاجقة روم

فرشته محمدزاده <Fereshteh Mohamadzadeh <mohamadzade_fe@yahoo.com (دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، 1396) در زمینۀ شاهنامه فردوسی و آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان پژوهش می‌کند. برخی از مقالات ایشان عبارت‌اند از ”تحلیل بینامتنی شاهنامه و راحه‌الصدور بر مبنای ترامتنیت ژرار ژنت،“ ”تحلیل چگونگی بازتاب گونه‌های بینامتنی با شاهنامه در تاریخ‌نوشته‌های سلسله‌ای بر مبنای ترامتنیت […]

استاد بالاخره ویزایش را گرفت

سعید یوسف Saeed Yousef <syousef@uchicago.edu> (دانش‌آموختۀ دکتری ادبیات تطبیقی دانشگاه تورنتو، 2004) آثارش را از نیمۀ دهۀ 1340ش در ایران و بعد در اروپا و امریکا در حوزه‌های شعر، مقاله و ترجمه در نشریات گوناگون یا به‌صورت کتاب منتشر کرده است. از سال 2002م به تدریس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه شیکاگو اشتغال دارد. […]

ایدئولوژیسم علیه ناسیونالیسم: نقدی بر پیدایش ناسیونالیسم ایرانی: نژاد و سیاست بی‌جاسازی

 حامد مهراد < Hamed Mehrad <hamedmehrad65@gmail.com دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی در گرایش ادبیات حماسی در دانشگاه فردوسی مشهد است. برخی از مقالات ایشان عبارت‌اند از ”تاریخ سرایش منظومۀ حماسی جهانگیرنامه،“ ”نظریۀ اسطورۀ گشتار و شیوه‌های ظهور آن در رمان فارسی،“ ”اهمیت ناموارگی در منظومۀ حماسی برزونامه“ و ”دگردیسی اسطوره در رمان فارسی.‌“ هنگامی […]

عاشق ایران و ایرانی

سیدابوالقاسم فروزانی ‌foroozani_s_a@yahoo.com‌> Sayyed Abol-Ghasem Forouzani> دانش‌آموختۀ دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس، 1377) استاد گروه تاریخ دانشگاه شیراز و متخصص تاریخ میانۀ ایران (سده‌های سوم تا ششم هجری) است. تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی ایران در دورۀ سامانیان؛ سلجوقیان از آغاز تا فرجام؛ غزنویان از پیدایش تا فروپاشی؛ سیمجوریان: نخستین دودمان […]

تلگرام و یغماگری هواخواهان: تولید متون خلاقانه در رسانه های اجتماعی در ایران

 حسین کرمانی <Hossein Kermani <hosseinkermani@gmail.com (دانش‌آموختۀ دکتری علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران، 1398) پژوهشگر مستقل است. علایق پژوهشی‌اش عمدتاً شامل مطالعات رسانه‌های اجتماعی، مشارکت سیاسی، تحلیل گفتمان انتقادی و تحلیل روایت است. در سال‌های اخیر کوشیده است با اجرای پژوهش‌های متعدد مشخص سازد که ساختارهای کلان جامعۀ ایرانی و استفاده از رسانه‌های اجتماعی در ایران چگونه […]

این عمارت نیست، ویران کرده‌اند: نقدِ دو چاپ از نامه‌های عارف قزوینی

  سعید پورعظیمی <Saeid Ppurazimi <saeid.pourazimi@gmail.com (دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، 1397) در دانشگاه بوعلی سینا زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌کند. زمینۀ اصلی کار ایشان مولاناپژوهی و شعر عصر مشروطه و معاصر است. از مقالات اوست: ”تأملی در غزل‌رؤیاهای مولانا،“ ”سماع، موسیقی و معنی‌گریزی در غزل مولوی،“ ” کتابت وحی در سخن […]

آمیزش صنعت شعر عربی و سنت درباری فارسی

Introduction Abū ’l-Najm Aḥmad ibn Qows ibn Aḥmad Manūchihrī of Dāmghān (d. circa 1040/41) started his career at the court of Falak al-Maʿālī Manūchihr (r. 1012-1031), a ruler of the Zīyārid dynasty (930-1090) who governed the southern shores of the Caspian Sea.[1] Although the poet took his pen name Manūchihrī from this ruler, there are […]

از پدر فرزند چنین باید: یادی از خانبابا بیانی (1288-1377ش)

نصرالله صالحی salehi.nasr@gmail.com> Nasrollah Salehi> (دانش­آموختة دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران، 1383) عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و متخصص تاریخ ایران دورۀ قاجار و روابط ایران و عثمانی است. کتاب‌های اندیشۀ تجدد و ترقی در عصر بحران (1299-1288) و تاریخ روابط ایران و عثمانی در عصر صفوی از جمله آثار اوست. تدوین و انتشار […]

یادی از حقوق بشر

کنفرانس‌ جهانی حقوق بشر که در این ماه در پایتخت کشور ما منعقد گردیده است، جای‌ آن دارد که بار دیگر همة کسانی را که جز ”خور و خواب و خشم‌ و شهوت“‌ مفهوم دیگری هم‌ برای‌ زندگی انسان قائل هستند، به تأمل‌ وادارد. انعقاد چنین جمعی در ایران که کشور گرم و سرد چشیده‌ای […]

اندرون و مرکز شهر: حرمسرای کاخ گلستان در دورهء ناصری

A whole history remains to be written of spaces – which would at the same time be the history of powers… from the great strategies of geopolitics to the little tactics of the habitat. -Michel Foucault[1] In “Of Other Spaces: Heterotopias”, one of Michel Foucault’s later works, he argued for the importance of the spatiality […]

گفت‌وگویی با دکتر محمد علی اسلامی ندوشن: حسب حال یک نویسنده از زبان خودش

فرخ امیرفریار[2] س. مختصری از زندگی و تحصیلات خود را بیان‌ کنید. بگویید که در‌ چه محیطی زندگی کرده‌اید و چه‌ خوانده‌اید؟ ج. من در ندوشن که دهکده‌ای است در صد کیلومتری ‌غرب یزد به دنیا آمدم. ندوشن جایی است دورافتاده و ناآباد که مردم آن می‌بایست با عسرت زندگی‌خود‌ را تأمین کنند. خانوادۀ من […]

ارانی، کسروی و دیو بیخردی

Abstract As part of a broader postsecular historical investigation into the role of demonological discourses in the formation of Iranian modernity, this article seeks to account for the presence of the demonic in the works of two interbellum thinkers, the Marxist theoretician and physicist Taqī Arānī (1903-40/1321-59 gh.) and Arānī’s defence attorney during the Group […]

جامعیّت اخلاق عملی در ترکیب حکمت نظری: جوهر درایت در«کیمیای سعادت»امام محمّد غزّالی

و چون گوهر آدمی در اول آفرینش ناقص و خسیس است،ممکن نگردد وی را از این‌ نقصان به درجهء کمال رسانیدن الا به مجاهدت و معالجت.و چنان‌که آن کیمیا که مس و برنج را صفا و پاکی زر خالص رسانده دشوار بود و هرکسی نشناسد،همچنان آن کیمیا که‌ گوهر آدمی را از خسیسیّت بهیمیّت به […]