Summer 2016 Judeo-Persian Special Issue Guest Edited by Nahid Pirnazar English Section Jews in Khorasan before the Mongol Invasion Shaul Shaked “This is the Law of the Persians”: An Allusion to the Sasanian Law of Surety in the Babylonian Talmud Maria Macuch Illuminated Judeo-Persian Manuscripts Orit Carmeli Persian Section Judeo-Persian […]
هدف از این مجموعه معرفی بسیار کوتاهی از دامنۀ گستردۀ ادبیات فارسیهود است که می‌توان گفت تاکنون در عرصۀ پهناور ادب و فرهنگ ایران ناشناخته مانده است. این شمارۀ ویژۀ ایران نامگ که به معرفی ادبیات فارسیهود می‌پردازد به روانشاد استاد آمنون نتصر تقدیم می‌شود. پرفسور آمنون نتصر، یکی از پیشگامان پژوهش تاریخ و زبان و […]
اگر نگاهی به تاريخ مستند ايران باستان بياندازيم، قوم يهود را در فراز و نشيب‌های تاريخی و فرهنگی اين سرزمين و در تکوين هويت ايرانی سهيم می‌بينيم. ورود قوم يهود به سرزمينی که بعدها جزو قلمرو دولت ماد درآمد در حدود 722پ‌م آغاز شد. پادشاهان آشور ده قبيله از فرزندان يعقوب را از سرزمين اسرائيل […]
سیری بر زبان‌های یهودی[1] فارسی-یهودی [2]عنوانی برای مجموعه‌ای از گویش‌‌هایی است که یهودیان ایران بزرگ در مدت‌زمانی بیش از هزار سال برای سخن گفتن و نوشتن به کار برده‌اند. عنوان دیگری که امنون نتصر برای نامیدن این گروه زبانی پیش نهاده ”فارسیهود“ است.[3] زبان‌ها و گویش‌های یهودی بازتاب معاشرت و تماس یهودیان با فرهنگ‌های گوناگون […]
یهودیان ایران طی تاریخ 2500 سالۀ خود در این سرزمین روابط گسترده و عمیقی با محیط زبانی، فرهنگی و مذهبی ایران داشته‌اند. گرچه وسعت و عمق این روابط با فضای فرهنگی و فکری ایران در دوره‌های گوناگون متفاوت بوده است و ماهیت این روابط و تأثیری که محیط وسیع‌تر این کشور بر فرهنگ یهودیان ایران […]
مناظرۀ دینی آیین یهود به خط فارسی-یهودی کهن این متن برگرفته از ”سِفِر ها میتصوت“ (ספר המצוות) یا ”کتاب فرایض“ مشتمل بر دستورات دینی یهود بر اساس سنت قرایی است. قراییان (Karaites) تیره‌ای از یهودیان‌اند که تورات شفاهی، یعنی تلمود، را قبول ندارند و منکر هرگونه تفسیر و توضیح تحت‌اللفظی تورات‌اند.”کتاب فرایض“ با مقدمه‌ای دربارۀ […]
ترجمۀ متون مقدس و آثار ادبی همواره با دشواری‌های بسیار روبه‌رو بوده است. این دشواری وقتی بیشتر می‌شود که ساختار آن متن پیچیده و گاهی متشکل از چند زبان باشد، در حالی که در حالت عادی ترجمه از یک زبان به زبان دیگر صورت می‌گیرد. ترجمه‌اي كه در اين مقاله بررسی می‌شود همین پیچیدگی را […]
مقدمه[1] واژه لُتِرایی با تلفظ‌های گوناگون عموماً در لغتنامه‌های ایرانی از جمله در فرهنگ جهانگیر، فرهنگ رشیدی، برهان قاطع، آنندراج، انجمن‌آرای ناصری و لغتنامۀ دهخدا به لهجه‌هایی اطلاق می‌شود که به منظور عدم درک معنی آن برای بیگانگان ساخته شده باشند. این واژه در کاشان لُفتایی، در گلپایگان لُتَرایی و در کرمانشاه لُتُرایی تلفظ می‌شود. […]
برخی از نوشته‌های فارسیهود علاوه بر ارزش‌های گوناگون زبان‌شناسی، مذهبی، ادبی و اجتماعی دارای ارزش تاریخی‌اند. از آن جمله کتاب انوسیم بابایی بن لطف است که در این مقاله به جزء کوچکی از آن می‌پردازیم که حکایت مهاجرت اجباری یهودیان از گرجستان به ایران در عهد صفویه است. کتاب انوسیم گرچه در چند دهۀ اخیر […]
نمونه‌هایی از شعر الف. اشعار مذهبی آشکار شدن خطاب حق تعالی با موسی نوبت اول[1] شبی موسی به راهی بود در دشت به گرد گوسپندان گرد می‌گشت گرفته روی عالم در سیاهی ز هیبت می‌شدش دل را تباهی جهان چون زاغ در ماتم نشسته خروس صبح را گردن شکسته شده […]
A hoard of Jewish documents, many of them in Persian, Arabic or Judaeo-Persian and Judeo-Arabic, was discovered in Afghanistan not long ago. The circumstances of the find are not entirely clear and it is impossible to tell where exactly they were found. According to information given by traders, they were discovered in a cave, dispersed […]
The monumental Babylonian Talmud (or Bavli), the foremost source for Jewish law and theology, was produced in the long period of Iranian rule over Mesopotamia during the Parthian and Sasanian ages and completed in the fifth or sixth century. As a complex religious and legal compilation the Bavli presents enormous interpretative problems to historians, theologians, […]
Over the years the term “Judeo-Persian” (hereafter JP) assumed a wide range of usages and meanings in reference to various literary and cultural aspects of Jewish life across Iran. Written in Hebrew characters, JP manuscripts and texts are essentially works composed in a Persian dialect that closely resembles ‘classical’ or ‘literary’ Persian combined with Hebrew […]
